طراحی فضای سبز
طراحی فضای سبز چیست و چه مراحلی دارد؟
به طور کلی به فرآیند برنامهریزی، سازماندهی و خلق فضاهای زیبا با استفاده از المانهای طبیعی مثل فوارهها، گل و گیاه، درختان، آلاچیق، آبنما و چمن مصنوعی، طراحی فضای سبز گفته میشود. این روش کاربردهای زیادی در محیطهای مختلف از جمله مجتمعهای مسکونی، اداری، تجاری، کافهها و رستورانها، پارکها و هتلها دارد.
محوطه سازی فضای سبز نیازمند رعایت یک سری اصول و انجام مراحل مختلف است. مراحل طراحی و اجرای فضای سبز عبارتند از:
- بررسی اولیه فضا: اولین مرحله در طراحی فضای سبز، بررسی محیط است. در ارزیابی اولیه تمامی ویژگیهای فضا از جمله نوع خاک، میزان نور خورشید، شیب زمین و شرایط آب و هوایی مشخص خواهد شد.
- نیازسنجی کاربران: در مرحله بعدی، افرادی که قرار است از این محیط استفاده کنند، تعیین میشوند و طراحی فضا بر اساس نیازهای آنها انجام میشود.
- طراحی اولیه: بعد از اینکه شرایط زمین و نیازهای کاربران مشخص شد، نوبت به طراحیهای اولیه میرسد. در این مرحله، سبک طراحی، المانهای مورد استفاده و محل قرارگیری آنها تعیین میشوند.
- انتخاب گیاهان: انتخاب گیاهان از اهمیت زیادی برخوردار است. گیاهان به کار رفته باید سازگار با محیط زیست و آب و هوای همان منطقه باشند.
- انتخاب مصالح: کیفیت مصالح انتخابی، نقش بسیار مهمی در دوام، زیبایی و ماندگاری سازهها دارد. به همین دلیل، این مرحله یکی از مهمترین مراحل محوطه سازی فضای سبز در نظر گرفته میشود.
- طراحی سیستم آبیاری: یکی از نکات مهم در اجرای فضاهای سبز، انتخاب نوع سیستم آبیاری است. معمولا بر اساس شرایط محیط و بودجه کارفرما، ممکن است سیستم آبیاری قطرهای، بارانی یا هوشمند اجرا شود.
- اجرای پروژه: در این مرحله، تمامی طراحیها و نقشها اجرایی میشوند. برای اینکه نتیجه نهایی مطابق با طراحیهای اولیه باشد، توجه به جزئیات در هر مرحله ضروری است.
طراحی فضای سبز در محیطهای مختلف چگونه است؟
طراحی و اجرای این فضاها صرفا محدود به پارکها یا ویلاها نیست. بسته به نوع کاربری محیط، موقعیت و بودجه، محوطه سازی فضای سبز میتواند در محیطها و فضاهای گوناگونی انجام شود که هر کدام الزامات مخصوص خود را دارند. در ادامه، تعدادی از محیطهایی که امکان طراحی فضای سبز در آنها وجود دارد را برای شما شرح میدهیم.
طراحی فضای سبز در مجتمعهای مسکونی
یکی از محیطهایی که وجود فضای سبز در آنها میتواند تاثیرات مثبت زیادی روی ساکنین داشته باشد، مجتمعهای مسکونی هستند. طراحی فضای سبز مدرن در این ساختمانها به دلیل اهمیت هوای پاک و زیباسازی شهر، به یکی از خدمات پرکاربرد و پرتقاضا تبدیل شده است. معمولا برای اجرای فضای سبز در ساختمانهای مسکونی، از فضای سبز خطی استفاده میشود. همچنین به دلیل میزان نورگیری و منابع آب موجود در این محلها، انتخاب گیاهان مقاوم به آب کم ضروری است.
از جمله اقداماتی که میتوان برای زیباسازی فضای سبز ساختمانها انجام داد عبارتند از چمن کاری، گل کاری، باغچه کاری و کاشت گلهای تزئینی مثل شمشاد
طراحی فضای سبز در محیط اداری
اگر مدیر یک شرکت یا اداره هستید، محوطه سازی فضای سبز یکی از بهترین کارهایی است که میتوانید برای کاهش استرس و ارتقای روحیه کارکنان خود انجام دهید. وجود فضای سبز در محیطهای کاری علاوه بر ایجاد احساس امنیت و آرامش، در افزایش بازدهی و عملکرد کارمندان نیز موثر است. به همین دلیل در سالهای اخیر، طراحی فضای سبز مورد توجه بسیاری از مدیران و صاحبان شرکتها قرار گرفته است.
برخی دیگر از ویژگیهای فضای سبز اداری عبارتند از:
- زیباسازی فضا: یکی از مهمترین ویژگیهای فضای سبز، افزایش زیبایی ظاهری محیط است. این موضوع علاوه بر کارکنان، تاثیرات مثبتی بر تجربه مراجعهکنندگان شما خواهد گذاشت.
- کاهش امواج خطرناک الکترومغناطیسی: بر اساس مطالعات انجامشده، بعضی از درختان و گیاهان میتوانند امواج الکترومغناطیسی مثل وایفای را جذب کنند. این موضوع برای شرکتهایی که از وایفای و اینترنتهای پرسرعت استفاده میکنند، بسیار کاربردی است.
- صرفهجویی در مصرف انرژی: گیاهان علاوه بر تولید اکسیژن، نقش زیادی در کاهش دمای محیط دارند. بنابراین، اجرای فضای سبز میتواند در کاهش هزینهها و صرفهجویی در مصرف انرژی موثر باشد.
طراحی فضای سبز بیمارستان
اگرچه محوطه سازی در فضای سبز بیمارستان کاربردهای فراوانی دارد، اما توجه به برخی از نکات در این محیطها ضروری است. مثلا استفاده از گیاهانی که گردهافشانی میکنند یا آلرژیزا هستند، در بیمارستانها ممنوع است. زیرا این کار میتواند به بیماران آسیب برساند. به طور کلی گل و گیاه مورد استفاده در این محیطها، باید دارای رنگهای خنثی و آرامشبخش باشند. استفاده از رنگهای جیغ و تند در مقابل بخشهای روانپزشکی، میتواند باعث تحریک و واکنش بیماران شود.
در طراحی فضای سبز بیمارستان، استفاده از کودهای طبیعی اولویت دارد. به این دلیل که کودهای حیوانی ممکن است باعث جذب حشرات و ایجاد بوی نامطبوع شوند.
طراحی فضای سبز در بالکن
عدهای تصور میکنند که داشتن گل و گیاه در تراس خانه امکانپذیر نیست. در این مورد میتوان گفت که اگرچه طراحی فضای سبز در بالکن محدودیتهایی دارد، اما این کار انجامپذیر است. در بالکنها معمولا نمیتوان خاک را به طور مستقیم روی سطح زمین ریخت. بنابراین تنها راه برای ایجاد یک فضای سبز، استفاده از گلهای رنگارنگ و قرار دادن گلدانها در طرحهای مختلف است.
برای اجرای فضای سبز در این فضا بهتر است از گیاهانی استفاده کنید که سازگار با شرایط جوی منطقه باشند. اگر بالکن شما به اندازه کافی بزرگ است، میتوانید با
ساخت گلخانه کوچک در این فضا، جلوه ویژهای به محل زندگی یا کارتان ببخشید.
طراحی فضای سبز در تالار
تالارها محلی برای برگزاری جشنها و مراسمهای مهم از جمله عروسی، تولد و مهمانیهای بزرگ است. در نتیجه، طراحی فضای سبز در تالار از اهمیت زیادی برخوردار است. البته به دلیل بزرگ بودن فضا و تعداد زیاد مهمانها، اجرای نورپردازیهای مناسب ضروری است. زیرا این کار باعث بهتر نمایان شدن المانهای فضای سبز میشود.
محوطه سازی ویلا
طراحی فضای سبز در ویلاها نیازمند بررسی، برنامهریزی و اجرای دقیق است. برای انجام این کار، ابتدا باید ویژگیهای زمین ویلا مثل نوع خاک، میزان شیب و منابع آب بررسی شوند. همچنین سبک اجرا نیز باید بر اساس سلیقه شما و شرایط محیط طراحی شود.
مهمترین نکته هنگام محوطه سازی ویلا، توجه به متراژ محیط و استفاده بهینه از آن است. همچنین المان و عناصر به کار رفته مثل آبنما، فواره، مجسمه و مبلمان بهتر است با سبک طراحی ویلا هماهنگ باشند.
طراحی فضای سبز باغ
باغها یکی از بهترین فضاها برای استراحت و لذت بردن از طبیعت هستند. طراحی فضای سبز در باغ، یکی از بهترین روشها برای افزایش زیبایی این محیط است. معمولا مهمترین نکته برای محوطه سازی باغها، توجه به نوع پوشش گیاهی و انتخاب درختان مناسب است. بهتر است برای این فضاها از درختان با طول عمر زیاد و استحکام بالا استفاده شود. درختان تنومند علاوه بر کاهش دما و تصفیه هوای محیط، به عنوان سایهبان طبیعی عمل میکنند و برای گذراندن اوقات فراغت بسیار مناسب هستند.
البته برای حفظ این فضا و سالم ماندن درختان، باید از یک سیستم آبیاری مناسب استفاده شود.
چه المانهایی در طراحی فضای سبز کاربرد دارند؟
در فضاهای سبز از عناصر و المانهای مختلفی استفاده میشود. هر کدام از این المانها بر اساس شرایط محیط، نیاز، بودجه و سلیقه شما قابل طراحی و اجرا هستند. برخی از مهمترین عناصر مورد استفاده در طراحی فضای سبز عبارتند از:
- سازهها: باربیکیو، آلاچیق، آبنما، فواره، مجسمه و سایهبان همگی از جمله سازههایی هستند که در فضای سبز کاربرد دارند.
- مسیرهای ورودی: اگرچه طراحی مسیر ماشینرو ممکن است چالشبرانگیز باشد، اما یکی از عناصر ضروری در طراحی فضای سبز محسوب میشود.
- پیادهروها: برای ساخت مسیرهای پیادهرو میتوان از طرحهای مختلفی از جمله آجر، سنگفرش یا قلوهسنگ استفاده کرد. وجود این مسیرها هم کاربردی است و هم به زیبایی فضا میافزاید.
- درختان و پوشش گیاهی: یکی از اصلیترین المانهای فضای سبز، درختان هستند. انتخاب پوشش گیاهی معمولا بر اساس آب و هوا، نیاز گیاه به آب و میزان تابش نور خورشید در منطقه انجام میشود.
- نورپردازی: از دیگر عناصری که نقش مهمی در زیبایی فضای سبز دارد، طراحی نورپردازی است. نورپردازی اصولی علاوه بر افزایش زیبایی محیط در شب، امنیت فضا را هم تأمین میکند.
قیمت طراحی فضای سبز چقدر است؟
با توجه به اینکه هزینه این خدمات به عوامل متعددی وابسته است، امکان تعیین یک قیمت ثابت برای آن وجود ندارد. با این حال، برخی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت محوطه سازی عبارتند از:
- متراژ محیط: یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت این خدمات، اندازه و مساحت فضا است. مسلما هر چقدر متراژ محیط بیشتر باشد، به زمان، مصالح و نیروی کار بیشتری برای طراحی و اجرای آن نیاز است. به همین دلیل، هزینههای نهایی افزایش مییابد.
- نوع و تعداد المان: تعداد المانها تاثیر زیادی بر قیمت طراحی فضای سبز دارد. هر چقدر طراحی المانها خاصتر و تعداد آنها زیادتر باشد، هزینه اجرای کار بالاتر خواهد رفت.
- نوع پوشش گیاهی: گیاهان کمیاب و وارداتی گرانتر از گیاهان بومی هستند. همچنین قیمت درختان بالغ بیشتر از نهال آنهاست. در طراحیهای لوکس، از گل و گیاههای تزئینی و خاص استفاده میشود. همین موضوع باعث افزایش هزینهها خواهد شد.
- موقعیت جغرافیایی: به طور کلی میتوان گفت که در شهرهای بزرگتر مثل تهران و مشهد، هزینه محوطه سازی فضای سبز بیشتر از شهرستانها است.
- دستمزد پیمانکار و نیروی انسانی: تجربه، مهارت و سابقه کاری تاثیر مستقیمی بر دستمزد دارند. شرکتها و مراکز معتبر، دستمزدهای بالاتری دریافت میکنند.
طراحی فضای سبز در کمککار
اگر به دنبال داشتن فضایی سرسبز و دلنشین در محیط زندگی یا محل کار خود هستید، حتما از متخصصان طراحی فضای سبز کمک بگیرید. اجرای اصولی این کار نه تنها باعث افزایش دوام و ماندگاری فضا میشود، بلکه از هزینههای اضافی در آینده جلوگیری میکند. برای سفارش طراحی فضای سبز، درخواست خود را در کمککار ثبت کنید. پس از دریافت پیشنهاد از متخصصان مختلف، با آنها گفتگو کرده و با مناسبترین فرد یا تیم، بر سر زمان و هزینه انجام کار، توافقات لازم را انجام دهید.