ثبت شرکت معاف از مالیات؛ آیا امکان پذیر است؟
شروع یک کسب و کار جدید، همیشه با هیجان، ایده‌های نو و چشم‌اندازهای متفاوت و شوق و اشتیاق برای رشد کردن همراه است. در این میان بسیاری با امکان ثبت شرکتِ معاف از مالیات آشنا می‌شوند، اما آیا واقعا این امکان وجود دارد؟ در صورتی که وجود دارد برای ثبت شرکت معاف از مالیات به چه مدارکی نیاز است؟. در این مقاله قصد داریم تا این موضوع را به صورت کامل با شما بررسی کنیم. پس تا پایان مطلب با ما همراه باشید با شرایط ثبت شرکت معاف از مالیات آشنا شوید.
انواع مالیات شرکت
حالا که صحبت از معافیت مالیاتی شد، بهتر است نگاهی دقیق‌تر به انواع مالیاتی بیندازیم که معمولا شرکت‌ها در ایران با آن‌ها رو به رو هستند. شاید برایتان این سوال ایجاد شود که چرا آشنایی با این موضوع اهمیت بالایی دارد؛ در این‌باره باید بهتان بگوییم که شناخت این موارد به شما کمک می‌کند بهتر متوجه شوید که چرا برخی شرکت‌ها مشمول مالیات می‌شوند و بعضی دیگر از شرکت‌ها، از پرداخت آن معاف هستند. در ایران، شرکت‌ها بسته به نوع فعالیت، ساختار و درآمدشان، ممکن است با چند نوع مالیات مختلف مواجه باشند:
مالیات بر درآمد شرکت‌ها
این مالیات مهم‌ترین نوع است و به سود خالص شرکت‌ها تعلق می‌گیرد. طبق قانون، شرکت‌ها موظف‌اند ۲۵٪ از سود سالانه خود را به عنوان مالیات پرداخت کنند. این مبلغ پس از کسر هزینه‌های مجاز و قانونی از درآمد، محاسبه می‌شود.
مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
این نوع مالیات به کالاها و خدمات تعلق دارد؛ شرکت‌هایی که خدمات یا کالاهایی ارائه می‌دهند که مشمول این قانون هستند، باید درصد مشخصی (در حال حاضر 10٪) را از مشتری دریافت و به اداره مالیات پرداخت کنند؛ البته برخی مشاغل و مناطق از این مالیات معاف هستند.
مالیات بر نقل و انتقال دارایی‌ها
در صورتی که شرکت ملکی را بخرد، بفروشد یا منتقل کند، ممکن است مشمول این نوع مالیات شود؛ البته این نوع مالیات شرکتی، بیشتر در معاملات املاک و دارایی‌های ثابت کاربرد دارد.
مالیات تکلیفی
شرکت‌ها موظف هستند که هنگام پرداخت برخی هزینه‌ها مثل حقوق کارکنان، اجاره یا خدمات پیمانکاری، مالیات مربوطه را کسر و به اداره مالیات پرداخت کنند. این مالیات‌ها به عهده پرداخت‌کننده هستند، اما در واقع از دریافتی افراد یا شرکت‌های دیگر کم می‌شود.
مالیات بر عملکرد خاص یا فعالیت‌های خاص
برخی فعالیت‌های خاص مثل واردات، صادرات یا تولیدات خاص نیز ممکن است مشمول مالیات‌های جداگانه‌ای شوند که به صورت موردی و طبق نوع فعالیت شرکت تعیین می‌شود. زهمان‌طور که می‌بینید، مسیر مالیاتی شرکت‌ها در ایران می‌تواند پیچیده و پرجزئیات باشد؛ به همین دلیل هم هست که ثبت شرکت معاف از مالیات، برای برخی از کسب و کارها فرصت بزرگی است تا بتوانند بدون دغدغه، روی رشد و توسعه خودشان تمرکز کنند. حالا که از این موضوع آگاهی کامل پیدا کردید، در بخش بعدی، با شرایط و مشاغلی که امکان بهره‌مندی از این معافیت را دارند، بیشتر آشنا می‌شویم.
چه شرکت‌هایی از مالیات معاف هستند؟
همانطور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، معمولا یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کارآفرینان، میزان مالیاتی است که باید پرداخت کنند؛ اما خبر خوب اینجا است که طبق قوانین مالیاتی ایران، برخی شرکت‌ها و تعاونی‌ها می‌توانند از معافیت‌های قابل توجه مالیاتی برخوردار شوند که این معافیت مالیاتی در بعضی موارد تا 100 درصد معافیت یا همان معافیت مالیاتی کامل هم می‌رسد. بنابرایت شناخت دقیق این معافیت‌ها نه تنها به شما کمک می‌کند که هزینه‌های کسب و کار خود را کاهش دهید، بلکه می‌تواند بر تصمیمات کلیدی شما در انتخاب حوزه فعالیت، مکان شرکت و حتی ساختار حقوقی آن تاثیر بگذارد. در ادامه هم به معرفی مهم‌ترین گروه‌هایی می‌پردازیم که مشمول معافیت‌های مالیاتی هستند:
شرکت‌های فعال در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی
بر اساس ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد حاصل از فعالیت‌هایی نظیر کشاورزی، دامداری، پرورش طیور، ماهی و زنبور عسل، صیادی، نوغان‌داری، احیای مراتع، باغداری و جنگلداری از پرداخت مالیات معاف است. این معافیت شامل درآمد حاصل از خود فعالیت‌های تولیدی است، نه از فعالیت‌های جانبی یا واسطه‌گری.
تعاونی‌ها و شرکت‌های تعاونی و سهامی عام
طبق تبصره 6 ماده 105 قانون مالیات‌های مستقیم، این دسته از شرکت‌ها از 25 درصد تخفیف مالیاتی برخوردار می‌شوند. این موضوع برای تعاونی‌های متعارف اهمیت زیادی دارد، چون از همان ابتدا مزایای مالیاتی ویژه‌ای در اختیار دارند.
واحدهای تولیدی و معدنی تازه تاسیس
مطابق ماده 132، شرکت‌هایی که بعد از سال 1381 مجوز بهره‌برداری گرفته‌اند، به مدت چهار سال می‌توانند تا 80 درصد از معافیت مالیاتی استفاده کنند. این درصد در مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته به 100 درصد می‌رسد. این قانون به طور ویژه‌ای به حمایت از تولیدکنندگان داخلی و مناطق محروم پرداخته است.
فعالان حوزه گردشگری
بر اساس تبصره 3 ماده 132، شرکت‌هایی که در زمینه ایرانگردی و جهانگردی فعال هستند و دارای مجوز رسمی از وزارت ارشاد باشند، از 50 درصد معافیت مالیاتی بهره‌مند خواهند شد.
سرمایه‌گذاری در توسعه و نوسازی صنعتی
اگر شرکتی بخشی از سود خود را صرف توسعه یا احداث واحدهای صنعتی و معدنی کند، مطابق ماده 138، از 50 درصد معافیت مالیاتی بهره‌مند می‌شود، البته این موضوع مشروط به داشتن مجوزهای قانونی از نهادهای مربوطه است.
توسعه منطقه‌ای و انتقال واحدها به خارج از شهرهای بزرگ
شرکت‌هایی که در محدوده آبریز تهران با کمتر از 50 نفر نیرو فعالیت دارند و تاسیسات خود را به خارج از شعاع 120 کیلومتری تهران منتقل کنند، می‌توانند تا 10 سال از معافیت کامل مالیاتی استفاده کنند. همچنین طبق تبصره 3 ماده 138، اگر کارخانه‌هایی در شهرهای اصلی مثل اصفهان، مشهد، تبریز، شیراز و اهواز به شعاع 120 کیلومتری منتقل شوند، از 50 درصد مالیات معاف خواهند شد.
شرکت‌های فعال در حوزه فرهنگ، هنر و رسانه
طبق بندی که در ماده 139 به آن اشاره شده، شرکت‌هایی که در زمینه نشر، مطبوعات، فعالیت‌های هنری و فرهنگی فعال هستند و مجوز لازم را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارند، به طور کامل از پرداخت مالیات معاف هستند.
موسسات فرهنگی و غیرانتفاعی آموزشی
موسسات غیرانتفاعی که فعالیت‌هایی مثل برگزاری سمینارها، دوره‌های آموزشی، نشر کتاب و مجله دارند، طبق تبصره 1 ماده 139، درآمدهایشان مشمول مالیات نمی‌شود.
صادرکنندگان محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی
طبق بند الف ماده 141، صادرکنندگان محصولات نهایی کشاورزی (زراعی، باغی، دام، طیور، شیلات و…) می‌توانند از 100 درصد معافیت مالیاتی استفاده کنند. این معافیت یکی از مشوق‌های اصلی صادرات غیرنفتی است.
صنایع دستی و صادرات کالای ترانزیتی
براساس ماده 142، شرکت‌های تعاونی تولیدی و اتحادیه‌های صنایع دستی از پرداخت کامل مالیات بر درآمد صادرات خود معاف هستند، مخصوصا در صورت صادرات کالاهایی که بدون تغییر ماهیت وارد و مجددا صادر شده‌اند.
جذب نیروی کار از مراکز اشتغال وزارت کار
طبق ماده 49 برنامه سوم توسعه، شرکت‌هایی که از طریق این مراکز نیروی کار جذب کنند، می‌توانند از معافیت مالیاتی حقوق کارکنان جدید استفاده کنند.
سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه‌یافته
طبق ماده 50 برنامه سوم توسعه، کلیه سرمایه‌گذاری‌ها در این مناطق از حقوق و عوارض دولتی معاف خواهند بود.
فعالیت در مناطق آزاد اقتصادی
طبق ماده 13 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد اقتصادی، شرکت‌هایی که در مناطق آزاد (مثل بندرها) مستقر می‌شوند، تا 20 سال از پرداخت مالیات معاف هستند.
شرکت‌های ادغامی
طبق بند الف ماده 40 قانون برنامه چهارم توسعه، شرکت‌هایی که از ادغام چند شرکت به وجود آمده‌اند، به اندازه مجموع سرمایه‌های ادغام‌شده از پرداخت مالیات معاف خواهند شد.
معافیت‌های ویژه برای تعاونی‌های خاص
شرکت‌های تعاونی زیر، مشروط به رعایت ضوابط خاص، از مالیات معاف هستند:
- تعاونی‌های مصرف و مسکن مخصوص کارکنان نهادهای دولتی و غیردولتی
- تعاونی‌های دانشجویی و دانش‌آموزی
- تعاونی‌های صیادی
- تعاونی‌های تولیدی روستایی، مشروط به اینکه اعضا واقعا ساکن همان روستا باشند
البته فراموش نکنید در صورتی که هرگونه تخلف از ضوابط قانونی صورت گیرد، شرکت تعاونی از معافیت مالیاتی محروم خواهد شد.
ثبت شرکت بدون مالیات فقط در مناطق آزاد کشور امکانپذیر است؟
همانطور که در بخش قبلی خواندید و متوجه شدید، معافیت مالیاتی تنها محدود به مناطق آزاد کشور نیست. البته، اگرچه مناطق آزاد به دلیل برخورداری از ۲۰ سال معافیت مالیاتی در این موضوع مورد توجه زیادی قرار می‌گیرند، اما مطابق قوانین مالیاتی ایران، شرکت‌های فعال در حوزه‌هایی مانند کشاورزی، دامپروری، تولید، صنایع دستی، گردشگری، فرهنگی و تعاونی‌ها، حتی خارج از مناطق آزاد نیز می‌توانند از معافیت‌های کامل یا جزئی مالیاتی بهره‌مند شوند. بنابراین، اگر به درستی نوع فعالیت، محل استقرار و ساختار شرکت خود را انتخاب کنید، متوجه می‌شوید که ثبت شرکت معاف از مالیات فقط به مناطق آزاد محدود نیست.
مراحل ثبت شرکت معاف از مالیات
حالا که با انواع مالیات شرکت‌ها و همچنین شرکت‌هایی که واجد شرایط معافیت از مالیات هستند آشنا شدید،در این بخش به نحوه ثبت شرکت معاف از مالیات می‌پردازیم تا اگر شما هم قصد انجام این کار را دارید، با تمام مراحلش آشنا شده و مسیر ثبت شرکت معاف از مالیات را به راحتی بگذرانید.
انتخاب نوع شرکت
در اولین مرحله و پیش از هرگونه اقدام، باید با توجه به شرای طو نوع فعالیتتان، نوع شرکتی که می‌خواهید ثبت کنید را انتخاب کنید. مثلا شرکت شما ممکن است سهامی خاص، مسئولیت محدود یا هر نوع دیگری باشد.
تعیین حوزه فعالیت و بررسی شرایط معافیت مالیاتی
پس از انتخاب نوع شرکت، باید حوزه فعالیت دقیق شرکت خود را مشخص کنید. چرا که تنها برخی از حوزه‌های خاص مانند شرکت‌های دانش‌بنیان، تعاونی‌ها، شرکت‌های مستقر در مناطق محروم یا مناطق آزاد تجاری و شرکت‌های فعال در حوزه‌های فرهنگی و آموزشی، مشمول معافیت‌های مالیاتی می‌شوند.
در این مرحله باید بررسی کنید که آیا فعالیت شما در فهرست مشاغل و حوزه‌هایی قرار دارد که از نظر سازمان امور مالیاتی کشور مشمول معافیت هستند یا خیر. در صورت نیاز، می‌توانید با مراجعه به اداره امور مالیاتی یا مشاوران مالیاتی از واجد شرایط بودن حوزه فعالیت خود اطمینان حاصل کنید.
تنظیم و تدوین اساسنامه و مدارک مورد نیاز
در این مرحله باید مدارک لازم جهت ثبت شرکت تهیه شود. این مدارک معمولا شامل موارد زیر است:
- اساسنامه شرکت
- شرکت‌نامه (در صورت نیاز)
- اظهارنامه ثبت شرکت
- کپی مدارک هویتی اعضای شرکت
- گواهی عدم سوءپیشینه برای اعضای هیئت مدیره
- مجوز فعالیت در صورت نیاز (مثلا برای شرکت‌های آموزشی یا دارویی)
- این مدارک باید به طور دقیق و منطبق با قوانین تنظیم شوند تا در مراحل بعدی دچار مشکل نشوید.
ثبت شرکت در سامانه ثبت شرکت‌ها
با تهیه مدارک، وارد سامانه ثبت شرکت‌ها (sherkat.ssaa.ir) شده و اطلاعات شرکت را در فرم‌های مربوطه وارد می‌کنید. پس از ثبت اطلاعات، باید مدارک فیزیکی را به اداره ثبت شرکت‌ها ارسال نمایید یا حضوری تحویل دهید. در صورت تایید مدارک، شرکت شما به صورت رسمی ثبت می‌شود و شماره ثبت و شناسه ملی دریافت می‌کنید.
اخذ کد اقتصادی و تشکیل پرونده مالیاتی
پس از ثبت شرکت، لازم است به اداره امور مالیاتی مربوطه مراجعه کرده و کد اقتصادی دریافت کنید. در این مرحله، تشکیل پرونده مالیاتی الزامی است و باید مشخصات شرکت، دفاتر قانونی، و آدرس رسمی شرکت را ثبت کنید.
درخواست بررسی و دریافت معافیت مالیاتی
در صورتی که شرکت شما واجد شرایط معافیت باشد، باید مدارک و مستندات لازم برای درخواست معافیت را به اداره مالیاتی ارائه دهید. این مدارک ممکن است شامل مواردی چون:
- طرح کسب‌وکار (Business Plan)
- گواهی دانش‌بنیان بودن (برای شرکت‌های دانش‌بنیان)
- مجوز فعالیت در مناطق آزاد یا مناطق کمتر توسعه‌یافته
- مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (برای شرکت‌های فرهنگی)
باشد. پس از بررسی مدارک و تایید سازمان امور مالیاتی، معافیت مالیاتی شما اعمال خواهد شد.
پیگیری و تمدید معافیت مالیاتی (در صورت نیاز)
برخی از معافیت‌های مالیاتی محدود به مدت زمان مشخصی هستند (مثلا 5 یا 10 سال). بنابراین، لازم است به صورت دوره‌ای عملکرد شرکت و شرایط معافیت خود را با سازمان امور مالیاتی به‌روز کرده و در صورت نیاز، برای تمدید آن اقدام نمایید.
مدارک لازم برای ثبت شرکت معاف از مالیات
برای ثبت شرکت و بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی، باید دو دسته مدارک را آماده کنید، یکی مدارک عمومی ثبت شرکت و دیگری مدارک اختصاصی برای دریافت معافیت مالیاتی که هرکدام عبارتند از:
مدارک عمومی ثبت شرکت
این مدارک در تمام انواع شرکت‌ها مشترک است و برای ثبت رسمی شرکت در سامانه ثبت شرکت‌ها مورد نیاز است:
- کپی برابر اصل مدارک شناسایی اعضای هیئت مدیره و سهامداران (کارت ملی و شناسنامه)
- گواهی عدم سوء پیشینه کیفری اعضای هیئت مدیره
- تنظیم و امضای اساسنامه شرکت
- تنظیم و امضای شرکت‌نامه (برای شرکت‌های با مسئولیت محدود)
- تنظیم و امضای اظهارنامه ثبت شرکت (برای شرکت‌های سهامی خاص)
- تعیین نام شرکت و دریافت تاییدیه از سامانه ثبت شرکت‌ها
- آدرس قانونی شرکت به همراه کد پستی معتبر
- ارائه مجوز فعالیت (در صورت نیاز، مثلا برای شرکت‌های آموزشی، دارویی، یا فناوری اطلاعات)
مدارک اختصاصی برای دریافت معافیت مالیاتی
در کنار مدارک ثبت شرکت، باید مستندات لازم برای اثبات شرایط معافیت مالیاتی را نیز فراهم کنید. این مدارک بسته به نوع معافیت متفاوت‌اند. در ادامه چند مورد را توضیح داده‌ایم:
- برای شرکت‌های دانش‌بنیان:
- گواهی تاییدیه دانش‌بنیان بودن از معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری
- اظهارنامه مالیاتی شرکت و صورت‌های مالی مرتبط
- گزارش فعالیت‌های تحقیق و توسعه (در صورت نیاز)
- برای شرکت‌های تعاونی:
- اساسنامه و مجوز ثبت تعاونی
- تاییدیه از اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی
- برای شرکت‌های فعال در مناطق آزاد یا کمتر توسعه‌یافته:
- سند استقرار در منطقه آزاد یا منطقه کمتر توسعه‌یافته
- مجوز بهره‌برداری از سازمان منطقه مربوطه
- اظهارنامه مالیاتی و گزارش‌های عملکرد سالانه
- برای شرکت‌های فرهنگی، هنری یا آموزشی:
- مجوز فعالیت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا آموزش و پرورش
- رزومه کاری و سوابق آموزشی یا فرهنگی شرکت
- گزارش فعالیت‌ها و طرح‌های فرهنگی/آموزشی در حال اجرا
نکته: در هر صورت، لازم است پس از ثبت شرکت و پیش از شروع فعالیت اقتصادی رسمی، برای تشکیل پرونده مالیاتی و اخذ کد اقتصادی اقدام کنید، چون بدون آن امکان بررسی معافیت مالیاتی از سوی سازمان امور مالیاتی وجود ندارد.
مدت زمان معافیت مالیاتی شرکت‌ها
مدت زمان معافیت مالیاتی شرکت‌ها بسته به نوع فعالیت، محل استقرار و ساختار حقوقی شرکت متفاوت است. قانون مالیات‌های مستقیم و سایر مقررات مرتبط، بازه‌های زمانی مشخصی را برای این معافیت‌ها تعیین کرده‌اند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
شرکت‌های دانش‌بنیان
شرکت‌های دانش‌بنیان در صورت تایید توسط معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، از پرداخت مالیات، عوارض و حقوق گمرکی برای مدت ۱۵ سال معاف هستند. این معافیت شامل درآمدهای حاصل از فعالیت‌های تحقیقاتی، فناوری و تولیدی می‌شود و به شرط ادامه فعالیت در حوزه دانش‌بنیان و تایید سالانه ادامه می‌یابد.
شرکت‌های مستقر در مناطق کمتر توسعه‌یافته
بر اساس ماده ۱۳۲ قانون مالیات‌های مستقیم، شرکت‌هایی که در مناطق کمتر توسعه‌یافته فعالیت می‌کنند، از معافیت ۱۰ ساله مالیاتی برخوردار هستند. این معافیت شامل کل درآمد شرکت از محل فعالیت در این مناطق می‌شود و از زمان شروع بهره‌برداری یا کسب درآمد قابل اجرا است.
شرکت‌های مستقر در مناطق آزاد تجاری و صنعتی
مطابق قانون مناطق آزاد، شرکت‌هایی که در این مناطق ثبت و فعالیت می‌کنند، مشمول معافیت ۲۰ ساله مالیاتی از تاریخ بهره‌برداری می‌شوند.
این معافیت همه درآمدهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی در محدوده منطقه آزاد را شامل می‌شود، مشروط بر اینکه دفاتر قانونی و اظهارنامه مالیاتی به موقع تسلیم شود.
شرکت‌های تعاونی
تعاونی‌های تولیدی، مصرف، مسکن و دیگر انواع تعاونی‌ها معمولا از معافیت مالیاتی ۵ تا ۱۰ ساله برخوردارند، به ویژه اگر در حوزه‌هایی چون کشاورزی، دامداری یا صنایع تبدیلی فعالیت کنند. مدت دقیق معافیت بسته به حوزه فعالیت و محل اجرای پروژه متفاوت است.
شرکت‌های فرهنگی، هنری و آموزشی
در صورتی که شرکت دارای مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا سایر نهادهای مربوطه باشد، درآمدهای حاصل از فعالیت‌های فرهنگی، هنری، انتشاراتی و آموزشی می‌توانند تا سقف معینی و برای مدت نامشخص (بسته به تایید فعالیت‌ها و استمرار آن‌ها) از مالیات معاف شوند.
شرط اصلی، رعایت قوانین مالیاتی، نگهداری دفاتر قانونی، و محدود بودن فعالیت به موضوعات فرهنگی و آموزشی است.
جمع‌بندی
پس از آشنایی با انواع مالیات و روند ثبت شرکت‌های معاف از مالیات، حالا می‌توانید با دید بازتری در مورد نوع شرکت موردنظر خود تصمیم بگیرید.
با این حال، اگر وقت یا حوصله درگیر شدن با مراحل اداری، پیگیری‌های مکرر یا جزئیات حقوقی ثبت شرکت را ندارید، نگران نباشید. کمک‌کار این مسیر را برای شما هموار کرده است. با استفاده از خدمات ثبت شرکت کمک‌کار، می‌توانید تمام مراحل را با خیال راحت به متخصص یا مشاور مالی باتجربه بسپارید؛ از مشاوره اولیه تا ثبت نهایی، همه چیز با دقت، سرعت و شفافیت کامل انجام می‌شود. علاوه بر ثبت شرکت، می‌توانید برای انجام خدماتی مانند ثبت تغییرات شرکت، ثبت برند و اخذ کارت بازرگانی نیز از متخصصان کمک‌کار کمک بگیرید.
