شعله آبگرمکن روشن نمیشود؛ چرا مشعل یا شعله اصلی کار نمیکند؟

اینکه ناگهان آب گرم قطع شود و متوجه شوید شعله آبگرمکن روشن نمیشود، یکی از آزاردهندهترین مشکلات خانگی است؛ برای حل این مسئله، در ابتدا باید تفاوتهای کلیدی را در سیستم آبگرمکن خود بدانید. در آبگرمکنها، سه جزء اصلی وظیفه احتراق را بر عهده دارند: شمعک (یا پیلوت) که یک شعله کوچک و ثابت برای آمادهسازی سیستم است؛ مشعل (یا برنر) که در واقع صفحهای است که گاز روی آن مشتعل میشود و شعله اصلی که همان شعله بزرگی است که با باز شدن شیر آب گرم، برای تأمین حرارت مورد نیاز آب روشن میگردد. درک این تفاوتها اولین گام برای عیبیابی موفق است. نادیده گرفتن این تفاوتها و تلاش برای تعمیر بدون تشخیص درست، میتواند به جای حل مشکل، آن را پیچیدهتر و پرهزینهتر کند. بنابراین، قبل از اینکه به فکر تعویض قطعه یا تماس با تعمیرکار باشید، بیایید قدم به قدم علت اصلی را پیدا کنیم.
آیا میتوان علت روشن نشدن شعله آبگرمکن را خودمان تشخیص دهیم؟
در بسیاری از موارد، وقتی آبگرمکن دیواری شعله روشن نمیشود، ایراد از قطعاتی است که بدون باز کردن کامل دستگاه هم قابل بررسی هستند. مثلاً وضعیت شمعک، فشار آب یا حتی باز بودن شیر گاز مواردی هستند که هر کاربری میتواند آنها را چک کند. دانستن همین نکات ساده، کمک میکند تشخیص دهید مشکل جزئی است یا نیاز به تعمیر تخصصی دارد. با این حال، نباید فراموش کرد که آبگرمکن با گاز و شعله سر و کار دارد. هرگونه دستکاری غیر اصولی، مخصوصاً در بخش گاز، دودکش یا سنسورهای ایمنی، میتواند خطرناک باشد. اگر بوی گاز حس میکنید، شعله بهصورت غیرعادی خاموش و روشن میشود یا دستگاه صدای غیرطبیعی دارد، بهتر است از ادامه بررسی صرفنظر کنید.

چرا شعله آبگرمکن روشن نمیشود؟
وقتی این سؤال پیش میآید، معمولاً چند عامل مشخص پشت آن است. برای فعال شدن شعله اصلی، چندین قطعه کلیدی باید به درستی و به ترتیب عمل کنند و کافی است یکی از آنها از کار بیفتد تا کل سیستم متوقف شود. عوامل اصلی که معمولاً مانع روشن شدن شعله میشوند، به چند گروه تقسیم میشوند که میتوانند مربوط به تأمین گاز، سیستم جرقهزنی یا قطعات حساس به جریان آب باشند. در اینجا، به مهمترین دلایل روشن نشدن شعله اشاره میکنیم:
- ضعیف یا خاموش شدن شمعک: اگر شعله پیلوت (شمعک) به اندازه کافی قوی نباشد یا خاموش شده باشد، ترموکوپل سیگنال حرارتی را به شیر گاز ارسال نمیکند و شعله اصلی هرگز روشن نخواهد شد.
- خرابی سیستم جرقهزن یا فندک: در آبگرمکنهای بدون شمعک، خرابی الکترود جرقهزن مانع از تولید جرقه اولیه برای روشن شدن مشعل میشود.
- عمل نکردن دیافراگم یا سوئیچ فشار آب: این قطعه وظیفه دارد با تشخیص جریان و فشار آب، فرمان باز شدن مسیر گاز را برای روشن شدن شعله اصلی صادر کند.
- کاهش ناگهانی فشار آب: اگر فشار آب به زیر آستانه تعیین شده در آبگرمکن دیواری برسد، دیافراگم تحریک نشده و سیستم گاز را باز نمیکند.
- مشکلات در تأمین و فشار گاز: چه نقص فنی در تنظیمات فشار گاز باشد و چه انسداد در مسیر، گاز کافی برای ایجاد یک شعله بزرگ به مشعل نخواهد رسید.
شمعک روشن است ولی شعله اصلی آبگرمکن روشن نمیشود
یکی از موقعیتهای گیجکننده این است که شمعک (پیلوت) روشن است، اما با باز کردن شیر آب گرم، همچنان علت روشن نشدن آبگرمکن دیواری با وجود روشن بودن شمعک پابرجاست. در این حالت، مشکلی در سنسور ایمنی یا مسیر گاز وجود دارد. وظیفه ترموکوپل در کنار شمعک، ارسال سیگنال ایمنی به شیر گاز است. اگر شعله شمعک به ترموکوپل نرسد یا خود ترموکوپل ضعیف شده باشد، سیگنال ایمنی ارسال نمیشود. این سیگنال، برای فعال کردن قطعهای به نام بوبین (یک شیر الکترومغناطیسی) ضروری است. بوبین وظیفه دارد جریان گاز را برای مشعل اصلی باز کند. در واقع، خرابی یا ضعیف شدن ترموکوپل، باعث قطع فرمان گاز به مشعل اصلی میشود و اجازه نمیدهد سیستم وارد فاز گرمایش شود، حتی اگر شمعک روشن به نظر برسد.
جرقه نزدن الکترود جرقهزن
در سیستمهای جرقهزن الکترونیکی، جرقه نزدن کافی برای روشن شدن مشعل یک مشکل رایج است که مستقیماً به علت روشن نشدن مشعل آبگرمکن دیواری مرتبط میشود. چندین عامل ساده میتوانند مانع از ایجاد این جرقه شوند. اولین نکته بررسی سیم اتصال الکترود است؛ قطع شدن یا شل بودن اتصال میتواند جریان الکتریکی را مختل کند. دومین مورد حیاتی، تنظیم بودن فاصله الکترود جرقهزن با سطح مشعل است. اگر این فاصله بیش از حد زیاد یا کم باشد، جرقه به درستی شکل نمیگیرد. در نهایت، خود خرابی فندک یا ماژول جرقهزن دلیل نهایی است. اگر پس از بررسی سیم و فاصله، همچنان جرقهای مشاهده نشد، احتمالاً نیاز به تعویض کامل فندک وجود دارد.
مطلب پیشنهادی: راهنمای تعمیر کامل آبگرمکن بوتان
رسوب گرفتن نوک الکترود یا شمعک
رسوبات معدنی موجود در آب، به مرور زمان میتوانند روی نوک الکترود یا دهانه شمعک جمع شوند و یکی از دلایل اصلی برای این هستند که چرا شعله آبگرمکن دیواری روشن نمیشود. تجمع این رسوبات مانند یک عایق عمل میکند. در سیستمهای جرقهزن، این لایه رسوبی مانع از تخلیه الکتریکی مناسب و تولید یک جرقه قوی میشود. در آبگرمکنهای شمعکدار، رسوب روی دهانه شمعک، خروج گاز را مختل کرده و شعلهای ضعیف و زرد رنگ ایجاد میکند که توان کافی برای گرم کردن ترموکوپل را ندارد. تمیز کردن منظم این قطعات با یک برس نرم یا سنباده بسیار ریز، میتواند قدرت جرقه و کیفیت شعله شمعک را بازگرداند.

خرابی دیافراگم یا واشر
نقش دیافراگم در آبگرمکنهای دیواری بسیار حیاتی است، چرا که سیستم روشن شدن شعله اصلی را کنترل میکند. با توجه به علت روشن نشدن آبگرمکن دیواری با فشار کم آب، این قطعه به شدت به جریان آب حساس است. دیافراگم یک قطعه پلاستیکی یا لاستیکی است که در واکنش به فشار آب ورودی، حرکت میکند و با حرکت خود، اهرم مربوط به باز کردن مسیر گاز را فعال میسازد. اگر دیافراگم پاره، سفت یا فرسوده شود (که معمولاً به دلیل رسوبگیری یا عمر بالا رخ میدهد)، در هنگام افت فشار آب حتی در حد کم، دیگر قادر به حرکت نبوده و ارتباط فشار آب با فعال شدن شعله به کلی قطع میشود. تعویض این واشر کوچک میتواند به سرعت مشکل را حل کند.
خرابی یا ضعیف بودن شمعک
ضعف در شعله پیلوت یا شمعک یک ایراد رایج است که میتواند به صورت مستقیم به این سوال پاسخ دهد که چرا شعله بزرگ آبگرمکن روشن نمیشود. شمعک ضعیف به معنای حرارت ناکافی است. برای اطمینان از صحت عملکرد آن، باید بررسی رنگ شعله شمعک را انجام دهید. یک شعله شمعک ایدهآل باید آبی، صاف و متمرکز باشد. شعله زرد یا نارنجی نشانه سوختن ناقص گاز یا وجود دوده و رسوب در دهانه شمعک است. در این شرایط، حرارت تولید شده کافی نیست تا ترموکوپل را به اندازه لازم گرم کند؛ در نتیجه، ترموکوپل سیگنال ایمنی را به بوبین نمیرساند و بوبین نیز شیر گاز اصلی را قفل میکند و مانع از روشن شدن مشعل میشود.
نقش فشار آب و گاز در روشن نشدن شعله آبگرمکن
اگرچه مشکلات داخلی آبگرمکن شایع هستند، اما نباید از تأثیر عوامل خارجی مانند فشار آب و گاز غافل شد. بررسی همزمان این دو عامل برای حل مشکل دلیل روشن نشدن آبگرمکن مخزنی حیاتی است. آبگرمکنهای دیواری برای روشن شدن به حداقل فشار آب نیاز دارند و اگر فشار از حد تعیین شده کمتر باشد، حتی اگر شمعک روشن باشد، شعله اصلی هرگز فعال نمیشود. در مقابل اگر فشار گاز منزل به دلیل مشکلات محلی یا تنظیمات نادرست رگلاتور ضعیف باشد، گاز کافی برای ایجاد یک شعله بزرگ و گرم کردن آب به دستگاه نمیرسد. بنابراین، همواره قبل از پرداختن به جزئیات فنی دستگاه، مطمئن شوید که تأمین کافی و مناسب فشار آب و گاز برقرار است.
مطلب پیشنهادی: درآمد شغل تعمیرکار پکیج
مشکلات دودکش و سنسور ایمنی
مسائل مربوط به دودکش از جدیترین دلایل خاموش شدن خودکار شعله هستند که برای حفظ ایمنی، توسط سنسورهای حیاتی دستگاه تشخیص داده میشوند. آبگرمکنها باید گازهای سمی حاصل از احتراق (مانند مونوکسید کربن) را به طور کامل به بیرون هدایت کنند. اگر دودکش به هر دلیلی (مانند گرفتگی، نصب نامناسب یا وزش باد شدید) نتواند فرآیند تخلیه را به درستی انجام دهد، گازهای سمی به محیط داخلی آبگرمکن باز میگردند. در این حالت، سنسورهای ایمنی دستگاه برای جلوگیری از خطر خفگی، فوراً دستور قطع گاز و خاموش شدن شعله را صادر میکنند. این خاموش شدن خودکار شعله یک سازوکار حیاتی است و به محض رخ دادن، باید اتصال و مسیر دودکش به دقت بررسی و رفع عیب شود.
آیا روشن شدن مقطعی آبگرمکن نشانه خرابی است؟
مشکل قطع و وصل شدن یا روشن شدن مقطعی آبگرمکن، که بیشتر در دستگاههای مخزنی یا دلیل روشن شدن آبگرمکن ایستاده دیده میشود، لزوماً نشانه خرابی نیست بلکه ممکن است نشانهای از عملکرد صحیح سنسورهای حرارتی باشد. آبگرمکنهای مخزنی (ایستاده) به گونهای طراحی شدهاند که آب را تا دمای مشخصی گرم کرده و سپس مشعل را خاموش میکنند تا انرژی هدر نرود. این قطع و وصل شعله کاملاً طبیعی است و با پایین آمدن دمای آب مخزن، سیستم به طور خودکار مجدداً مشعل را برای گرم کردن آب روشن میکند. با این حال، اگر این خاموش و روشن شدن بیش از حد سریع یا با فواصل زمانی غیرعادی کوتاه باشد، ممکن است نشانهای از نقص در ترموستات یا سنسورهای دمایی باشد که نیاز به بررسی دقیق توسط متخصص دارد.

چه زمانی باید با تعمیرکار تماس بگیریم؟
در حالی که عیبیابیهای ساده در حیطه توانایی شماست، اما اگر بعد از بررسی شمعک، فشار آب و اطمینان از سلامت اتصالات دودکش، همچنان دلیل روشن نشدن آبگرمکن بوتان (یا هر برند دیگری) نامشخص بود، زمان تماس با متخصص فرا رسیده است. مخصوصاً اگر با مشکلاتی مانند علت روشن نشدن مشعل آبگرمکن دیواری بوتان b3115 یا موارد مشابه که نیاز به دستکاری قطعات داخلی مانند مبدل حرارتی، شیر گاز اصلی یا مجموعه دیافراگم دارند، مواجه شدید، باید از تعمیرکار کمک بگیرید. یک متخصص میتواند با ابزار دقیق، عمر مفید قطعات را بررسی کرده و در مورد مقایسه تعمیر و تعویض قطعه یا دستگاه به شما مشاوره دهد. معمولاً اگر هزینه تعمیر از نصف قیمت یک دستگاه نو فراتر رود، تعویض دستگاه منطقیتر است.
سوالات متداول درباره روشن نشدن شعله آبگرمکن
چرا شعله اصلی آبگرمکن روشن نمیشود ولی شمعک روشن است؟
در این حالت معمولاً ترموکوپل، بوبین یا مسیر گاز دچار مشکل شده است و فرمان روشن شدن شعله اصلی صادر نمیشود.
آیا خرابی دیافراگم باعث روشن نشدن شعله میشود؟
بله، دیافراگم معیوب نمیتواند فشار آب را تشخیص دهد و در نتیجه شعله فعال نمیشود.
روشن نشدن شعله آبگرمکن بوتان نشانه چیست؟
وقتی آبگرمکن بوتان شعله روشن نمیشود، معمولاً مشکل از قطعات مصرفی مثل شمعک، دیافراگم یا سنسور ایمنی است که نیاز به بررسی دارد.